Β' Λυκείου μεταφράσεις, Λυσίου Υπερ Μαντιθέου

ΛΥΣΙΟΥ     ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ

ΠΡΟΟΙΜΙΟ §1-3

Αν δεν γνώριζα καλά, κύριοι βουλευτές, ότι οι κατήγοροι θέλουν να με βλάπτουν με κάθε τρόπο, θα τους χρωστούσα μεγάλη ευγνωμοσύνη γι’ αυτήν την κατηγορία· γιατί έχω την γνώμη ότι είναι αίτιοι πάρα πολύ μεγάλων αγαθών για όσους έχουν συκοφαντηθεί άδικα αυτοί που θα τους ανάγκαζαν να λογοδοτήσουν για τις πράξεις της ζωής τους.

Γιατί έχω τόσο μεγάλη πεποίθηση στον εαυτό μου, ώστε ελπίζω ότι, και αν ακόμα κάποιος τυχαίνει να φέρεται άσχημα ή εχθρικά προς εμένα, όταν με ακούσει να μιλάω για όσα έχουν γίνει από μένα, θα το μετανιώσει και θα με θεωρήσει στο μέλλον πολύ καλύτερο.

Έχω λοιπόν την αξίωση, κύριοι βουλευτές, αν αποδείξω σε σας μόνο αυτό, ότι δηλαδή διάκειμαι φιλικά προς το παρόν πολίτευμα και ότι έχω αναγκαστεί να συμμετέχω στους ίδιους με σας κινδύνους, να μην υπάρχει ακόμα καμία ωφέλεια σε μένα· αν όμως φανώ ότι και σχετικά με τα υπόλοιπα έχω ζήσει κόσμια και πολύ διαφορετικά από την φήμη και τους ισχυρισμούς των αντιπάλων μου, σας παρακαλώ να επικυρώσετε την εκλογή μου, από την άλλη να θεωρείτε ότι αυτοί είναι κακοήθεις. Πρώτα, λοιπόν, θα αποδείξω ότι δεν υπηρετούσα ως ιππέας ούτε διέμενα στην πόλη κατά την περίοδο των Τριάκοντα, ούτε συμμετείχα στο πολίτευμα που ίσχυε τότε.  

ΔΙΗΓΗΣΗ-ΑΠΟΔΕΙΞΗ §4-8

Ο πατέρας δηλαδή, πριν από την καταστροφή στον Ελλήσποντο, μας έστειλε να ζήσουμε κοντά στο Σάτυρο που ήταν βασιλιάς του Πόντου, και δε βρισκόμασταν στην Αθήνα ούτε όταν γκρεμίζονταν τα τείχη ούτε όταν μεταβαλλόταν το πολίτευμα, αλλά ήρθαμε πέντε μέρες νωρίτερα, πριν επιστρέψουν από την εξορία στον Πειραιά αυτοί από την Φυλή.

Και πράγματι ούτε εμείς ήταν φυσικό να θέλουμε να συμμετέχουμε στους ξένους κινδύνους, αφού είχαμε φτάσει σε τέτοια κρίσιμη χρονική στιγμή, ούτε εκείνοι προφανώς είχαν τέτοια γνώμη, ώστε να παρέχουν αξιώματα στη διοίκηση της πολιτείας σε όσους ζούσαν στα ξένα και σε όσους δεν διέπρατταν κανένα αδίκημα, αλλά αντίθετα περισσότερο στερούσαν τα πολιτικά τους δικαιώματα ακόμα και από εκείνους που συνεργάστηκαν μαζί τους στην κατάλυση της δημοκρατίας.

Κι έπειτα είναι βέβαια ανόητο να εξετάζει κανείς αυτούς που υπηρέτησαν στο ιππικό από την πινακίδα. Γιατί σ’ αυτήν δεν είναι (γραμμένοι) μέσα πολλοί απ’ αυτούς που παραδέχονται ότι υπηρέτησαν στο ιππικό, ενώ μερικοί απ’ αυτούς που ζούσαν μακριά από την πόλη είναι καταγραμμένοι· πιο μεγάλη όμως απόδειξη είναι η εξής· όταν δηλαδή επιστρέψατε στην πατρίδα από την εξορία, αποφασίσατε με ψηφοφορία οι φύλαρχοι να σας παραδώσουν τον κατάλογο αυτών που υπηρέτησαν ως ιππείς, για να εισπράξει πίσω το επίδομα απ’ αυτούς.

Κανείς λοιπόν δεν θα μπορούσε να αποδείξει για μένα ούτε ότι εγώ αναγράφηκα στον κατάλογο από τους φυλάρχους ούτε ότι παραπέμφθηκα τους συνηγόρους του δημοσίου ούτε ότι κατέβαλα το επίδομα. Κι όμως είναι εύκολο όλοι να κατανοήσουν αυτό, ότι δηλαδή ήταν υποχρεωτικό στους φυλάρχους, αν δεν φανέρωναν αυτούς που πήραν τα επιδόματα, να ζημιώνονται οι ίδιοι. Επομένως, θα μπορούσατε να εμπιστεύεστε πολύ πιο δικαιολογημένα εκείνους τους καταλόγους παρά αυτούς· από εκείνους δηλαδή ήταν εύκολο, σε όποιον ήθελε, να διαγραφεί ενώ στους άλλους ήταν υποχρεωτικό να αναγραφούν από τους φυλάρχους όσοι υπηρέτησαν ως ιππείς.

Κι ακόμα, κύριοι βουλευτές, αν βέβαια υπηρέτησα στο ιππικό, δεν θα αρνιόμουν αυτό σαν να είχα κάνει κάτι κακό, αλλά θα αξίωνα να επικυρώνετε την εκλογή μου, αν αποδείξω ότι κανείς από τους πολίτες δεν έχει κακοποιηθεί  από εμένα. Βλέπω μάλιστα ότι και εσείς έχετε αυτή τη γνώμη και ότι από τη μια πολλοί απ’ αυτούς που τότε υπηρέτησαν στο ιππικό είναι βουλευτές, από την άλλη πολλοί απ’ αυτούς που έχουν εκλεγεί με χειροτονία στρατηγοί και ίππαρχοι. Επομένως να θεωρείτε ότι εγώ κάνω αυτήν την απολογία για κανέναν άλλο λόγο, παρά επειδή τόλμησαν επίσημα να πουν ψευδή ολοφάνερα εις βάρος μου. Ανέβα λοιπόν για χάρη μου στο βήμα και κατέθεσε μαρτυρία.

ΔΙΗΓΗΣΗ-ΑΠΟΔΕΙΞΗ §9-13

Σχετικά, λοιπόν, με αυτήν την κατηγορία δεν γνωρίζω για ποιο σκοπό πρέπει να λέω περισσότερα. Μου φαίνεται, όμως, κύριοι βουλευτές, ότι στους άλλους δικαστικούς αγώνες αρμόζει να απολογείται κάποιος μόνο για τις ίδιες τις κατηγορίες, όμως στις δίκες δοκιμασίας είναι δίκαιο να λογοδοτεί για όλη του τη ζωή. Σας παρακαλώ, λοιπόν, να με ακούσετε με εύνοια. Και θα απολογηθώ όσος πιο σύντομα μπορώ.

Εγώ δηλαδή πρώτα πρώτα, παρ’ όλο που κληρονόμησα λίγη περιουσία εξαιτίας των συμφορών και του πατέρα μου και της πόλης, πάντρεψα δύο αδερφές, αφού έδωσα στην καθεμία ως προίκα τριάντα μνες, και με τον αδερφό μου μοιράστηκα την περιουσία με τέτοιον τρόπο, ώστε εκείνος να παραδέχεται ότι έχει μεγαλύτερο μερίδιο από την πατρική περιουσία σε σχέση με μένα, και απέναντι σε όλους γενικά τους άλλους έχω ζήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε ποτέ μέχρι τώρα δεν έδωσα καμιά αφορμή παραπόνου ούτε σε έναν συμπολίτη μου.

Και τις ιδιωτικές μου υποθέσεις έτσι τις έχω διευθετήσει· όσον αφορά όμως τον δημόσιο βίο μου, νομίζω ότι πολύ μεγάλη απόδειξη της δικής μου εντιμότητας είναι ότι από τους νεότερους όσοι τυχαίνει να ασχολούνται με ζάρια ή ποτά  τέτοιου είδους ασωτίες, θα δείτε ότι όλοι αυτοί είναι εχθροί μου και διαδίδουν για μένα πάρα πολλές ψευδείς φήμες και ότι λένε πάρα πολλά ψέματα. Και όμως, βέβαια, αν επιθυμούσαμε τα ίδια πράγματα, δεν θα είχαν τέτοια γνώμη για μένα.

Επιπλέον, κύριοι βουλευτές, κανείς δε θα μπορούσε να αποδείξει ότι έχει γίνει για μένα ούτε επονείδιστη ιδιωτική δίκη ούτε έγγραφη καταγγελία ή μήνυση για δημόσιο αδίκημα· κι όμως βλέπετε ότι άλλοι πολλές φορές έχουν εμπλακεί σε τέτοιου είδους δικαστικούς αγώνες. Λοιπόν ως προς τις εκστρατείες και τους κινδύνους απέναντι στους εχθρούς, εξετάστε πως συμπεριφέρομαι στην πόλη.

Πρώτα πρώτα  δηλαδή, όταν συνάψατε συμμαχία με τους Βοιωτούς και έπρεπε να τους βοηθήσετε στην Αλίαρτο, μολονότι είχα καταγραφεί στον κατάλογο από τον Ορθόβουλο να υπηρετώ στο ιππικό, επειδή έβλεπα πως όλοι νόμιζαν πως έπρεπε να υπάρχει ασφάλεια στους ιππείς, ενώ θεωρούσαν ότι κινδύνευαν οι οπλίτες, μολονότι άλλοι κατατάχτηκαν στο ιππικό χωρίς να υποβληθούν σε δοκιμασία κατά παράβαση του νόμου, εγώ παρουσιάστηκα στον Ορθόβουλο και του είπα να με διαγράψει από τον κατάλογο, επειδή πίστευα ότι ήταν αισχρό, ενώ ο λαός επρόκειτο να κινδυνεύσει, εγώ να εκστρατεύω, αφού προετοίμασα ασφάλεια στον εαυτό μου. Και για χάρη μου ανέβα  στο βήμα, Ορθόβουλε.

ΔΙΗΓΗΣΗ-ΑΠΟΔΕΙΞΗ §18-19

Λοιπόν πότε ως τώρα δεν παραμέλησα καμιά από τις υπόλοιπες εκστρατείες και φυλάξεις φρουρίων, αλλά σε όλο το χρόνο (της στράτευσης μου) διαρκώς εκστράτευα με τους πρώτους, κι αποχωρούσα με τους τελευταίους. Λοιπόν πρέπει να εξετάζετε με βάση αυτού του είδους (τα πράγματα) αυτούς που αναμιγνύονται στα πολιτικά με φιλοτιμία και ευπρέπεια, αλλά όχι αν κάποιος έχει μακριά μαλλιά, να τον μισείτε για αυτό το λόγο· γιατί αυτού του είδους οι συνήθειες δε βλάπτουν ούτε τους απλούς πολίτες ούτε τις αρχές τις πόλης, όμως από εκείνους (τους πολίτες) που θέλουν να κινδυνεύουν απέναντι στους εχθρούς, όλοι εσείς γενικά ωφελείσθε.

Επομένως δεν αξίζει, κύριοι βουλευτές, ούτε να αγαπάτε ούτε να μισείτε κανέναν από την εξωτερική του εμφάνιση αλλά να τον κρίνετε από τις πράξεις του· γιατί πολλοί βέβαια, παρόλο που μιλούν λίγο και ντύνονται ευπρεπώς, έχουν γίνει αίτιοι μεγάλων κακών, ενώ άλλοι παρόλο που παραμελούν αυτά, έχουν κάνει σε σας πολλά καλά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ §20-21

Κατάλαβα όμως τώρα, κύριοι βουλευτές, ότι μερικοί δυσαρεστούνται εναντίον μου γι’ αυτούς επιπλέον τους λόγους, επειδή δηλαδή ενώ ήμουν νεότερος προσπάθησα να μιλήσω ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου. Εγώ όμως στην αρχή αναγκάστηκα να εκφωνήσω λόγους για προσωπικές υποθέσεις, έπειτα όμως φαίνεται ότι έδειξα μεγαλύτερη απ’ ότι έπρεπε φιλοδοξία, από τη μία επειδή είχα στη μνήμη μου ότι οι πρόγονοι (μας) δεν είχαν σταματήσει καθόλου να ασχολούνται με τα κοινά της πόλης, και από την άλλη επειδή έβλεπα εσάς (γιατί πρέπει να λέω την αλήθεια) να θεωρείτε ότι μόνο αυτοί οι άνθρωποι είναι αξιόλογοι, επομένως ποιος (πολίτης) βλέποντας ότι εσείς έχετε αυτή τη γνώμη, δεν θα παρακινούνταν να ενεργεί και να μιλά για το καλό της πόλης; Και ακόμα γιατί θα αγανακτούσατε με τέτοιους (ανθρώπους); Γιατί για αυτούς δεν είναι άλλοι οι κριτές παρά εσείς.