Μεθοδολογία χρονικών και εγκλιτικών αντικαταστάσεων

Μεθοδολογία χρονικών και εγκλιτικών αντικαταστάσεων

Χρονικές Αντικαταστάσεις:

Σε μία χρονική αντικατάσταση αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να μεταφέρουμε το ρήμα που μας δίνεται στους άλλους χρόνους, διατηρώντας σταθερό το πρόσωπο, τον αριθμό, την έγκλιση και την φωνή.

Αν, λοιπόν, μας ζητηθεί να αντικαταστήσουμε χρονικά ένα ρήμα , καλό θα είναι να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη μεθοδολογία ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες να γίνουν λάθη σύγχυσης.

Τα βασικά βήματα είναι 3 και θα πρέπει να ακολουθούνται κάθε φορά, τουλάχιστον μέχρι να εξοικειωθούμε με τέτοιου είδους ασκήσεις.

Βήμα 1^ο:

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε γραμματικά τον τύπο που μας δίνεται (πρώτα βρίσκω πρόσωπο και αριθμό, μετά έγκλιση και φωνή και τέλος το ρήμα στο α’ ενικό οριστικής ενεστώτα).

Βήμα 2^ο:

Στη συνέχεια βρίσκω τους αρχικούς χρόνους του ρήματος.

Βήμα 3^ο:

Ολοκληρώνω την άσκηση κάνοντας την χρονική αντικατάσταση. Το σημείο αυτό είναι το σημαντικότερο γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Το κλειδί είναι να γυρίσω στους αρχικούς χρόνους  (βήμα 2) και να πιάνω τον κάθε χρόνο και να τον κλίνω μέχρι να βρω το πρόσωπο που θέλω στην έγκλιση φυσικά που είναι δοσμένος ο προς αντικατάσταση τύπος.

 

Βήμα 1ο	Γραμματική Αναγνώριση
Βήμα 2ο	Αρχικοί Χρόνοι
Βήμα 3ο	Χρονική Αντικατάσταση

Παραδείγματα:

α. τρέχουσι: Να αντικατασταθεί χρονικά.

Βήμα 1^ο: Αναγνωρίζω γραμματικά τον τύπο.

γ’ πληθ. , οριστικής ενεστώτα, ε.φ. , του ρ. τρέχω

Βήμα 2^ο: Βρίσκω τους αρχικούς χρόνους του ρήματος.

τρέχω, ἔτρεχον, δραμοῦμαι, ἔδραμον, δεδράμηκα, ἐδεδραμήκειν

Βήμα 3^ο: Ξεκινώ την χρονική αντικατάσταση.

α) Κάνω τον εξής πίνακα:

Ενεστ.:	Αόρ.:
Πρτ.:	Πρκ.:
Μέλ.:	Υπέρσ.:

β) Γράφω τον δοθέντα τύπο στο κατάλληλο πλαίσιο:

Ενεστ.: τρέχουσι	Αόρ.:
Πρτ.:	Πρκ.:
Μέλ.:	Υπέρσ.:

γ) Προσπαθώ να συμπληρώσω τους υπόλοιπους χρόνους. Για τον παρατατικό, για παράδειγμα, γυρνάω στους αρχικούς χρόνους βρίσκω τον παρατατικό και τον κλίνω μέχρι να βρω το γ’ πληθυντικό.

Ενεστ.: τρέχουσι	Αόρ.:
Πρτ.: ἔδραμον	Πρκ.:
Μέλ.:	Υπέρσ.:

 δ) Κάνω το ίδιο και στους υπόλοιπους χρόνους:

Ενεστ.: τρέχουσι	Αόρ.: ἔδραμον
Πρτ.: ἔτρεχον	Πρκ.: δεδραμήκασι(ν)
Μέλ.: δραμοῦνται	Υπέρσ.: ἔδραμήκεσαν

Προσοχή:

Το συγκεκριμένο ρήμα, όπως και πολλά άλλα, έχει μέσο μέλλοντα. Στην περίπτωση αυτή ενώ οι υπόλοιποι χρόνοι έχουν ενεργητικές καταλήξεις, ο μέλλοντας έχει καταλήξεις μέσης φωνής.

β. βάλοιμεν: Να αντικατασταθεί χρονικά.

Κι εδώ ακολουθούμε όλη την παραπάνω διαδικασία.

Βήμα 1^ο :                α’ πληθ., ευκτικής αορίστου β’ ε.φ. του ρ.  βάλλω

Βήμα 2 :                βάλλω, ἔβαλλον, βαλῶ, ἔβαλον, βέβληκα, ἐβεβλήκειν

Βήμα 3ο:     

Ενεστ.: βάλλοιμεν	Αόρ.: βάλοιμεν
Πρτ.:   -	Πρκ.: βεβληκότες εἴημεν
Μέλ.: βαλοῖμεν	Υπέρσ.:  -

** Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείχνουμε σε περιπτώσεις που το ρήμα που μας δίνεται δεν βρίσκεται σε οριστική αλλά σε κάποια άλλη έγκλιση ή απαρέμφατο ή μετοχή. Θα πρέπει να ξέρουμε ποιες εγκλίσεις. Στο παραπάνω παράδειγμα  επρόκειτο για ευκτική οπότε στον παρατατικό και τον υπερσυντέλικο βάζουμε παύλα.

Υπενθυμίζουμε ότι:

Εγκλίσεις/ Χρόνοι	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική
Ενεστώτας	✓	✓	✓	✓
Παρατατικός	✓	----------	----------	----------
Μέλλοντας	✓	----------	✓	----------
Αόριστος	✓	✓	✓	✓
Παρακείμενος	✓	✓	✓	✓
Υπερσυντέλικος	✓	----------	----------	----------

Σπάνια μας ζητούν στις απολυτήριες εξετάσεις να αντικαταστήσουμε χρονικά ένα ρήμα. Συνήθως μας ζητούν να γράψουμε έναν συγκεκριμένο τύπο. Ωστόσο, η χρονική αντικατάσταση αποτελεί τον καλύτερο τρόπο εξάσκησης, καθώς έτσι ελέγχουμε τις γνώσεις μας τόσο στον σχηματισμό των χρόνων,όσο και στους αρχικούς χρόνους. Εννοείται πως για να μπορέσω να κάνω σωστά μια χρονική αντικατάσταση είναι απαραίτητο να γνωρίζω πώς σχηματίζονται οι χρόνοι και οι εγκλίσεις, όπως επίσης και αρχικούς χρόνους.

Εγκλιτικές Αντικαταστάσεις:

Στην εγκλιτική αντικατάσταση αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μεταφέρουμε το ρήμα που μας δίνεται στις υπόλοιπες εγκλίσεις, διατηρώντας πρόσωπο, χρόνο και φωνή.

Και εδώ ακολουθούμε παρόμοια διαδικασία με τις χρονικές.

Βήμα 1^ο:

Κάνουμε γραμματική αναγνώριση του ρήματος που μας δίνεται.

Βήμα 2^ο:

Ξεκινάμε την εγκλιτική αντικατάσταση.

Στις εγκλιτικές αντικαταστάσεις δεν χρειάζονται οι αρχικοί χρόνοι του ρήματος. Αυτό βέβαια που θα πρέπει να προσέξουμε είναι αν ο χρόνος στον οποίο βρίσκεται το ρήμα έχει όλες τις εγκλίσεις.

Στην εγκλιτική  αντικατάσταση δεν γράφω απαρέμφατο και μετοχή παρά μόνο αν μου ζητηθεί.

Παραδείγματα:

α. γενοῦ: Να αντικατασταθεί εγκλιτικά.

Βήμα 1^ο: Αναγνωρίζω γραμματικά τον τύπο.

β΄ εν. προστακτικής αορίστου β’ μ.φ. του ρ. γίγνομαι.

Βήμα 2^ο: Ξεκινώ την εγκλιτική αντικατάσταση.

α)  Κάνω τον εξής πίνακα:

Οριστ.:

Υποτ.:

Ευκτ.:

Προστ.:

β) Γράφω τον δοθέντα τύπο στο κατάλληλο πλαίσιο:

Οριστ.:

Υποτ.:

Ευκτ.:

Προστ.: γενοῦ

γ) Προσπαθώ να συμπληρώσω τις υπόλοιπες εγκλίσεις. Για την οριστική, για παράδειγμα, βρίσκω πως κάνει το ρήμα στον συγκεκριμένο χρόνο και το κλίνω μέχρι να βρω το πρόσωπο που θέλω. Προσοχή: Στο παράδειγμά μας επειδή είναι αόριστος όταν θα σχηματίσω την  οριστική δε  θα πρέπει να ξεχάσω την αύξηση.

Οριστ.: ἐγένου

Υποτ.:

Ευκτ.:

Προστ.: γενοῦ

 δ) Κάνω το ίδιο και στις υπόλοιπες εγκλίσεις:

Οριστ.: ἐγένου

Υποτ.: γένῃ

Ευκτ.: γένοιο

Προστ.: γενοῦ

β. τιμῷεν: Να αντικατασταθεί εγκλιτικά.

Βήμα 1^ο: γ’ πληθ. , ευκτικής ενεστώτα, ε.φ. του ρ. τιμάω, -ῶ

Βήμα 2^ο:

Οριστ.: τιμῶσι

Υποτ.: τιμῶσι

Ευκτ.: τιμῷεν

Προστ.: τιμώντων