Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XV

Μάθημα 15^ο

Τα ήθη των Γερμανών

Κείμενο:

Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt, quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.

Μετάφραση:

Ολόκληρη η ζωή των Γερμανών περιορίζεται στο κυνήγι και στην σπουδή των στρατιωτικών πραγμάτων. Οι Γερμανοί δεν ασχολούνται με την γεωργία· τρέφονται με γάλα, τυρί και κρέας. Σε παγωμένους τόπους (αν και ζουν), φορούν μόνο δέρματα ζώων και πλένονται στους ποταμούς. Κάθε φορά που η πολιτεία διεξάγει πόλεμο, εκλέγονται άρχοντες με εξουσία ζωής και θανάτου. Κατά τις ιππομαχίες συχνά πηδούν απ’ τα άλογα και μάχονται πεζοί: η χρήση σελών θεωρείται πράγμα αισχρό και μαλθακό. Δεν επιτρέπουν να εισάγεται από τους εμπόρους κρασί σε αυτούς, γιατί εξαιτίας αυτού, όπως πιστεύουν, η άνθρωποι γίνονται μαλθακοί και εκθηλύνονται.

Λεξιλόγιο:

Ουσιαστικά:

Α’ ΚΛΙΣΗ	B’ ΚΛΙΣΗ	Γ’ ΚΛΙΣΗ
vita -ae = ζωή agricultura -ae = γεωργία Δ’ ΚΛΙΣΗ magistratus -us =άρχοντας usus -us = χρήση Ε’ ΚΛΙΣΗ res -rei = πράγμα	Germani -orum = Γερμανοί studium -ii /-i = φροντίδα, σπουδή caseus -i =τυρί locus -i = τόπος (loca -orum =τόποι/ loci= χωρία βιβλίου) bellum -i =πόλεμος equus -i = ίππος ephippium -ii / -i = σέλα vinum -i = κρασί	venatio -onis =κυνήγι caro -carnis = κρέας lac -lactis = γάλα pellis -is = δέρμα flumen -inis = ποταμός civitas -tis = πολιτεία nex -necis = θάνατος   potestas -tatis = ε δυνατότητα pes -pedis =πόδι mercator -oris = έμπορος homo -hominis =άνθρωπος

Επίθετα: omnis -is -e = ολόκληρος militaris -is -e = στρατιωτικός frigidissimus -a -um = παγωμένος equester -stris -stre = ιππικός turpis -is -e = αισχρός iners -inertis = άπραγος, μαλθακός

Αντωνυμίες: is -ea -id = αυτός

Επιρρήματα: solum = μόνο saepe= συχνά

Ρήματα:

1η Συζυγία:

lavo -lavi -lautum (lavatum) -lavare = πλένω

creo -avi -atum -are = εκλέγω

proelior -proeliatus sum -proeliari = μάχομαι, πολεμώ

importo -avi -atum -are = εισάγω

arbitror -arbitratus sum -arbitrari = νομίζω

effemino -avi -atum -are = εκθηλύνω, κάνω κάτι θηλυπρεπές

2η Συζυγία:

studeo -studui -/ -studere = σπουδάζω, ασχολούμαι

habeo -habui -habitum -habere = έχω, εδώ: φορώ

gero -gessi -gestum -gerere = διεξάγω

3η Συζυγία:

consisto -constiti -/ -consistere = συνίσταμαι, περιορίζω

sino -sivi -situm -sinere = τελικό απαρέμφατο = επιτρέπω να…

remollesco -/ - /-remollescere = γίνομαι μαλθακός

4η Συζυγία:

nutrio -nutrivi -nutritum -nutrire = (ανα) τρέφω

desilio -desilui -(desultum) -desilire = πηδώ

Συντακτικό

• Ποιητικόαίτιο: 

Το ποιητικό αίτιο των παθητικών ρημάτων εκφέρεται με ab (a) + αφαιρετική για έμψυχα, ονόματα περιληπτικά ή άψυχα προσωποποιημένα. Για άψυχα χρησιμοποιείται η απλή αφαιρετική. Π.χ. vinum  mercatoribus non importatur.

• Xρήση cum: 

Ο σύνδεσμος cum με οριστική εκφράζει την επανάληψη, π.χ. cum civitas bellum gerit.

• Mε τα ρήματα iubeo, veto, prohibeo, sino, patior, cogo είναι δυνατές δυο συντάξεις: α) Με ενεργητικό απαρέμφατο οπότε δηλώνεται και το υποκείμενο με αιτιατική και β) με παθητικό απαρέμφατο όταν δεν θέλουμε να δηλώσουμε το υποκείμενο. Η χρήση αυτή συνηθίζεται σε στρατιωτικές διαταγές, απαγορεύσεις κτλ.

Εμπρόθετοι Προσδιορισμοί  

 in+ αφαιρετική → κατάσταση (in venationibus, in studiis), στάση σε τόπο (in fluminibus)

cum + αφαιρετική → τρόπο (cum potestate)

ex + αφαιρετική→ απομάκρυνση από τόπο (ex equis)

a(b) + αφαιρετική→ ποιητικό αίτιο (a mercatoribus)

ad + αιτιατική→ κατεύθυνση σε τόπο (ad se)

Γραμματική:

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

• Οι αρχικοί χρόνοι της παθητικής φωνής είναι οι εξής: ενεστώτας, παρακείμενος και απαρέμφατο ενεστώτα.

• Το απαρέμφατο ενεστώτα παθητικής φωνής σε α’, β’ , γ’ συζυγία έχει κατάληξη   -ri (amari, deleri audiri)

• Όμοια με την παθητική φωνή κλίνονται και τα αποθετικά τα οποία έχουν παθητικές καταλήξεις αλλά ενεργητική σημασία.

• Οι βασικές καταλήξεις:

- or

        - ris (-re)

- tur

- mur

- mini

- ntur

A’ ΣΥΖΥΓΙΑ	Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ	Δ’ ΣΥΖΥΓΙΑ
am-or ama-ris ama-tur ama-mur ama-mini ama-ntur	dele-or dele-ris dele-tur dele-mur dele-mini dele-ntur	audi-or audi-ris audi-tur audi-mur audi-mini audi -u-ntur