Λατινικά Γ' Λυκείου Μάθημα XXI

Μάθημα 21^ο

Πώς πήρε το όνομά του το Pisaurum

Κείμενο:

Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.

Μετάφραση:

Οι Γαλάτες με αρχηγό των Βρέννο αφού κατατρόπωσαν τις λεγεώνες των Ρωμαίων κοντά στον Αλλία ποταμό, κατέστρεψαν εντελώς την πόλη Ρώμη εκτός από Καπιτώλιο για το οποίο πήραν ως αντάλλαγμα τεράστιο χρηματικό ποσό. Τότε ο Κάμιλλος, ο οποίος για πολύ καιρό ήταν εξόριστος, στην Αρδέα, εξαιτίας της λείας των Βηίων που δεν μοιράστηκε ακριβοδίκαια, αν και απουσίαζε έγινε δικτάτορας. Αυτός τους Γαλάτες, ενώ ήδη έφευγαν τους ακολούθησε. Αφού τους εξολόθρευσε πήρε πίσω όλο το χρυσάφι. Αυτό επειδή ζυγίστηκε εκεί έδωσε στην πολιτεία το όνομά του: δηλαδή η πολιτεία ονομάζεται Pisaurum, επειδή εκεί ζυγίστηκε το χρυσάφι. Ύστερα απ’ αυτήν την πράξη γύρισε στην εξορία, απ’ όπου όμως επέστρεψε αφού τον παρακάλεσαν.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XX

Μάθημα 20^ο

Πίσω από τις κουρτίνες ή πώς ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας

Κείμενο:

Claudius quinquagesimo anno aetatis suae imperium cepit mirabili quodam casu. Exclusus ab insidiatoribus Caligulae, recesserat in diaetam, cui nomen est Hermaeum. Paulo post* rumore caedis exterritus prorepsit ad solarium proximum et inter vela praetenta foribus se abdidit. Discurrens miles pedes eius animadvertit; eum latentem adgnovit; extractum imperatorem eum salutavit. Hinc ad commilitones suos eum adduxit. Ab his in castra delatus est tristis et trepidus, dum obvia turba quasi moriturum eum miseratur. Postero die Claudius imperator factus est.

Μετάφραση:

Σε ηλικία πενήντα χρονών ο Κλαύδιος έγινε αυτοκράτορας χάρη σε ένα παράδοξο και τυχαίο γεγονός. Όταν οι δολοφόνοι του Καλιγούλα τον έδιωξαν (από το παλάτι), αποσύρθηκε σε μια θερινή κατοικία που το όνομά της είναι Ερμαίο. Λίγο αργότερα, τρομοκρατημένος από τα νέα της σφαγής, σύρθηκε προς το λιακωτό που ήταν πολύ κοντά του και κρύφτηκε ανάμεσα στα παραπετάσματα που κρέμονταν από την πόρτα. Ένας στρατιώτης που έτρεχε πέρα- δώθε πρόσεξε τα πόδια του· τον αναγνώρισε που κρυβόταν · τον τράβηξε έξω και τον προσαγόρευσε αυτοκράτορα. Από εκεί τον οδήγησε στους συντρόφους του. Αυτοί τον μετέφεραν στο στρατόπεδο σκυθρωπό και περιδεή, ενώ το πλήθος που τον συναντούσε τον λυπόταν σα να επρόκειτο να πεθάνει (σα να ήταν μελλοθάνατος). Την άλλη μέρα ο Κλαύδιος ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XIX

Μάθημα 19^ο

Η συνωμοσία του Κατιλίνα

Κείμενο:

Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus Lucius Sergius Catilina, nobilissimi generis vir sed ingenii pravissimi, contra rem publicam coniuravit. Eum clari quidam sed improbi viri consecuti erant. Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est. Socii eius deprehensi sunt et in carcere strangulati sunt. Ab Antonio, altero consule, Catilina ipse cum exercitu suo, proelio victus, interfectus est. Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos in eadem cruentissima pugna occisos esse, multos autem graviter vulneratos esse. 

Μετάφραση:

Όταν ήταν ύπατοι ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρωνας και ο Γάιος Αντώνιος, ο Λεύκιος Σέργιος Κατιλίνας άντρας πολύ αριστοκρατικής καταγωγής αλλά πολύ διεστραμμένου χαρακτήρα, συνωμότησε εναντίον της πολιτείας. Τον είχαν ακολουθήσει κάποιο ένδοξοι αλλά αχρείοι άντρες. Ο Κατιλίνας διώχτηκε από την πόλη από τον Κικέρωνα. Οι σύντροφοί του συνελήφθησαν και στραγγαλίστηκαν στην φυλακή. Ο ίδιος ο Κατιλίνας με το στρατό του αφού νικήθηκε σε μάχη από τον Αντώνιο, τον άλλον ύπατο, σκοτώθηκε. Ο Γάιος Σαλλούστιος αναφέρει ότι πολλοί ακόμη Ρωμαίοι στρατιώτες σκοτώθηκαν στην ίδια σφοδρότατη μάχη και ότι πολλοί πάλι τραυματίστηκαν βαριά.

 

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XVIII

Μάθημα 18^ο

Ο Ηρακλής στην Ιταλία

Κείμενο:

Hercules boves Geryonis ex Hispania in eum locum adduxisse dicitur, ubi postea Romulus urbem Romam condidit. Prope Tiberim fluvium Hercules boves refecisse fertur et ipse de via fessus ibi dormivisse. Tum Cacus pastor, fretus viribus, boves quosdam in speluncam caudis traxit aversos. Ubi Hercules, e somno excitatus, gregem aspexit et partem abesse sensit, pergit ad proximam speluncam; sed postquam boum vestigia foras versa vidit, confusus gregem ex loco infesto amovere coepit. Sed bovum mugitus ex spelunca auditus Herculem convertit. Tum Cacus, vi prohibere eum conatus, Herculis clava interficitur.

Μετάφραση:

Λέγεται πως ο Ηρακλής οδήγησε από την Ισπανία τα βόδια του Γηρυόνη σ’ αυτόν τον τόπο, όπου αργότερα  ο Ρωμύλος έκτισε την Ρώμη. Αναφέρεται ότι ο Ηρακλής ξεκούρασε τα βόδια κοντά στον Τίβερη ποταμό και ότι ο ίδιος κοιμήθηκε εκεί κουρασμένος από τον δρόμο. Τότε ο βοσκός Κάκος, έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, έσυρε από τις  ουρές σε μια σπηλιά μερικά βόδια στραμμένα ανάποδα. Μόλις ο Ηρακλής, αφού σηκώθηκε από τον ύπνο, είδε τα κοπάδι και αντιλήφθηκε ότι έλειπε ένα μέρος, κατευθύνεται στην πιο κοντινή σπηλιά· όταν όμως είδε ότι τα ίχνη των βοδιών ήταν στραμμένα προς τα έξω, καθώς βρέθηκε σε αμηχανία άρχισε να απομακρύνει το κοπάδι από τον εχθρικό τόπο. Αλλά το μουγκρητό των βοδιών που ακούστηκε από την σπηλιά γύρισε τον Ηρακλή πίσω. Τότε  ο Κάκος, αφού προσπάθησε να τον εμποδίσει με την βία, σκοτώνεται με το ρόπαλο του Ηρακλή.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XVII

Μάθημα 17^ο

Φόβος μπροστά στο άγνωστο

Κείμενο:

Magnus timor exercitum occupavit ex vocibus Gallorum ac mercatorum, qui Germanos ingenti magnitudine corporum et incredibili virtute esse praedicabant. Alius alia de causa discedere cupiebat. Nonulli pudore adducti remanebant. Hi neque vultum fingere neque lacrimas tenere poterant; abditi in tabernaculis aut suum fatum querebantur aut cum familiaribus suis commune periculum miserabantur. Totis castris testamenta obsignabantur. Horum vocibus ac timore paulatim etiam ii, qui rei militaris periti habebantur, pertubabantur.

Μετάφραση:

Μεγάλος φόβος κατέλαβε το στράτευμα από τις διαδόσεις των Γαλατών και των εμπόρων, οι οποίοι διακήρυτταν ότι οι Γερμανοί είχαν σώματα υπερβολικού μεγέθους και απίστευτης ανδρείας. Προβάλλοντας ο καθένας και μια δικαιολογία επιθυμούσε να αποχωρήσει. Μερικοί παρασυρμένοι από ντροπή παρέμεναν. Αυτοί ούτε να προσποιηθούν ούτε να συγκρατήσουν τα δάκρυα τους μπορούσαν· κρυμμένοι στις σκηνές είτε παραποιούνταν για την μοίρα τους είτε θρηνούσαν μαζί με τους συντρόφους τους τον κοινό κίνδυνο. Σε όλο το στρατόπεδο υπογράφονταν και σφραγίζονταν διαθήκες. Από τις διαδόσεις αυτών και από τον φόβο λίγο λίγο ακόμα κι εκείνοι, που θεωρούνταν έμπειροι στα στρατιωτικά, ταράζονταν.

Έλξη αναφορικού α.ε.

Έλξη αναφορικού

Έλξη του αναφορικού έχουμε όταν η αναφορική αντωνυμία δεν βρίσκεται στην πτώση που απαιτεί η συντακτική της θέση μέσα στη δευτερεύουσα αλλά βρίσκεται στην πτώση της λέξης που προσδιορίζει. Βρίσκεται δε πάντα κατά την έλξη σε δοτική ή γενική, καθώς έλκει την πτώση του ονόματος στο οποίο αναφέρεται. 

π.χ. Ἐμέμνητο τῶν συμφορῶν ὧν ἔπαθεν. ( Εδώ η αναφορική αντωνυμία συντακτικά είναι αντικείμενο του ρήματος ἔπαθεν, οπότε θα έπρεπε να είναι ἅς, ἔπαθεν αλλά μπαίνει σε πτώση γενική μια και έλκει την πτώση από την λέξη που προσδιορίζει, τῶν συμφορῶν.)

Αντίστροφη έλξη ή ανθέλξη:

Πολλές φορές μπορεί να συμβεί το αντίστροφο, να έλκει δηλαδή την πτώση της αντωνυμίας η προσδιοριζόμενη λέξη.

π.χ. Τήν οὐσίαν ἥν κατέλιπεν ὁ πατήρ οὐ πλείονος ἄξια ἐστίν. 

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XVI

Μάθημα 16^ο

Η τελευταία μάχη του Καίσαρα στην Γαλατία

Κείμενο:

Nostri, postquam pila in hostes miserunt, gladiis rem gerunt. Repente post tergum equitatus cernitur; cohortes appropinquant; hostes terga vertunt ac fugiunt; eis equites occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; dux Arvernorum vivus in fuga comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui ex fuga in civitates discedunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes produci. Ipse pro castris consedit; eo duces producuntur. Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

Μετάφραση:

Οι δικοί μας, αφού έριξαν τα ακόντια κατά των εχθρών, μάχονται με τα ξίφη. Ξαφνικά στα νώτα διακρίνεται το ιππικό, οι κοόρτεις πλησιάζουν. Οι εχθροί στρέφουν τα όπλα και φεύγουν. Τους επιτίθενται ιππείς. Γίνεται μεγάλη σφαγή. Ο Σεδούλιος, αρχηγός και ηγεμόνας των Λεμοβίκων, φονεύεται. Ο αρχηγός των Αρβέρνων συλλαμβάνεται  ζωντανός στη φυγή. Εβδομήντα τέσσερις στρατιωτικές σημαίες παραδίδονται στον Καίσαρα. Μεγάλος αριθμός εχθρών συλλαμβάνεται και φονεύεται. Οι υπόλοιποι μετά την φυγή διασκορπίζονται στις πολιτείες. Την επόμενη μέρα οι αρχηγοί των λεγεώνων στέλνονται στον Καίσαρα. Ο Καίσαρας διατάζει να παραδοθούν τα όπλα και να οδηγηθούν μπροστά του οι ηγεμόνες. Ο ίδιος πήρε θέση μπροστά στο στρατόπεδο. Εκεί οδηγούνται οι αρχηγοί των λεγεώνων. Ο Βεργιγγετόριγας παραδίδεται, τα όπλα κατατίθενται.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XV

Μάθημα 15^ο

Τα ήθη των Γερμανών

Κείμενο:

Germanorum vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit. Germani non student agriculturae; lacte, caseo et carne nutriuntur. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur: ephippiorum usus res turpis et iners habetur. Vinum a mercatoribus ad se importari non sinunt, quod ea re, ut arbitrantur, remollescunt homines atque effeminantur.

Μετάφραση:

Ολόκληρη η ζωή των Γερμανών περιορίζεται στο κυνήγι και στην σπουδή των στρατιωτικών πραγμάτων. Οι Γερμανοί δεν ασχολούνται με την γεωργία· τρέφονται με γάλα, τυρί και κρέας. Σε παγωμένους τόπους (αν και ζουν), φορούν μόνο δέρματα ζώων και πλένονται στους ποταμούς. Κάθε φορά που η πολιτεία διεξάγει πόλεμο, εκλέγονται άρχοντες με εξουσία ζωής και θανάτου. Κατά τις ιππομαχίες συχνά πηδούν απ’ τα άλογα και μάχονται πεζοί: η χρήση σελών θεωρείται πράγμα αισχρό και μαλθακό. Δεν επιτρέπουν να εισάγεται από τους εμπόρους κρασί σε αυτούς, γιατί εξαιτίας αυτού, όπως πιστεύουν, η άνθρωποι γίνονται μαλθακοί και εκθηλύνονται.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XIV

Μάθημα 14^ο

Ένα φοβερό όνειρο

Κείμενο:

Post bellum Actiacum Cassius Parmensis, qui in exercitu M. Antonii fuerat, Athenas confugit. Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie squalida, similem effigiei mortui. Quem simul aspexit Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Nam Octavianus supplicio capitis eum adfecit.

Μετάφραση:

Μετά την ναυμαχία στο Άκτιο, ο Κάσσιος από την Πάρμα, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο στρατό του Μάρκου Αντωνίου, κατέφυγε στην Αθήνα. Εκεί μόλις είχε παραδώσει την ταραγμένη του ψυχή στον ύπνο, όταν εμφανίστηκε σ’ αυτόν φρικιαστική μορφή. Νόμισε ότι ερχόταν εναντίον του άνθρωπος εξαιρετικά μεγαλόσωμος με βρώμικη όψη, όμοιος με εικόνα νεκρού. Μόλις τον  είδε ο Κάσσιος τον κατέλαβε φόβος και θέλησε να μάθει τ’ όνομά του. Εκείνος απάντησε ότι είναι ο Πλούτωνας. Τότε τρόμος συντάραξε τον Κάσσιο και τον ξύπνησε. Ο Κάσσιος φώναξε τους δούλους και τους ρώτησε για τον άντρα. Εκείνοι δεν είχαν δει κανέναν. Ο Κάσσιος παραδόθηκε για δεύτερη φορά στον ύπνο και ονειρεύτηκε την ίδια μορφή. Μετά από λίγες μέρες τα ίδια τα γεγονότα επιβεβαίωσαν την αξιοπιστία του ονείρου. Δηλαδή ο Οκταβιανός του επέβαλε την ποινή του θανάτου.

Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα XIII

Μάθημα 13^ο

Πώς η γνώση νίκησε την δεισιδαιμονία

Κείμενο:

Sulpicius Gallus legatus Luci Aemili Pauli erat, qui bellum adversus Persen regem gerebat. Serena nocte subito luna defecerat; ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam amiserat. Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione et de stellarum lunaeque statu ac motibus disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberales artes Galli aditum ad illustrem illam Paulianam victoriam dederunt. Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit!

Μετάφραση:

Ο Σουπλίκιος Γάλλος ήταν ύπατος του Αιμίλιου Παύλου, ο οποίος διεξήγε πόλεμο εναντίον του βασιλιά Περσέα. Μια ξάστερη νύχτα, ξαφνικά, η σελήνη είχε χαθεί· εξαιτίας του φοβερού θεάματος, τρόμος είχε καταλάβει τις ψυχές των στρατιωτών και ο στρατός έχασε το ηθικό του. Τότε ο Σουλπίκιος Γάλλος μίλησε για τη φύση του ουρανού και για την στάση και τι κινήσεις των αστεριών και της σελήνης και με αυτόν τον τρόπο έστειλε τους στρατιώτες στη μάχη με αναπτερωμένο το ηθικό. Έτσι οι ελεύθερες τέχνες του Γάλλου άνοιξαν τον δρόμο για την περίλαμπρη νίκη του Παύλου. Επειδή εκείνος είχε νικήσει τον φόβο του Ρωμαϊκού στρατού, ο στρατηγός μπόρεσε να νικήσει τους αντιπάλους.

Λατινικά Β΄ Λυκείου Μάθημα XII

Μάθημα 12ο:

Ο ύπατος Αιμίλιος Παύλος και το σκυλάκι της κόρης του

Κείμενο

 L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse rege gerere obtigit. Ut domum ad vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tum erat admodum parvula, ad complexum patris cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam. «Quid est» inquit «mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit?» «Mi pater» respondit illa «Persa periit». Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amabat. Tum pater Tertiae dixit «omen accipio». Sic ex fortuito dicto spem praeclari triumphi animo praesumpsit.

Μετάφραση:
Στον Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο, ύπατο για δεύτερη φορά, έτυχε να διεξάγει πόλεμο με το βασιλιά Περσέα. Μόλις επέστρεψε σπίτι του κατά το βραδάκι η κορούλα του η Τερτία, η οποία ήταν τότε πάρα πολύ μικρούλα, έτρεξε στην αγκαλιά του πατέρα. Ο πατέρας έδωσε την κόρη φιλί, αλλά παρατήρησε ότι αυτή ήταν λίγο θλιμμένη. «Τι είναι;» είπε «Τερτία μου;» «Γιατί (άραγε) είσαι θλιμμένη; Τι σου συνέβη;» «Πατέρα μου» απάντησε εκείνη «ο Πέρσης πέθανε». Γιατί πράγματι είχε πεθάνει ένα σκυλάκι με το όνομα αυτό, το οποίο η κοπέλα αγαπούσε πολύ. Τότε ο πατέρας είπε στην Τερτία: «Δέχομαι τον οιωνό». Έτσι από τυχαίο λόγο, προγεύτηκε στην ψυχή (του) ελπίδα πρίλαμπρου θριάμβου.  

Κατηγορούμενο α.ε

Κατηγορούμενο

Είδη κατηγορουμένου: απλό (υποκειμένου ή κατηγορουμένου) , προληπτικό, επιρρηματικό, γενική κατηγορηματική.