Λατινικά Β' Λυκείου Μάθημα VI

Μάθημα 6^ο

Οι νόμοι

Κείμενο:

In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus: sic enim liberi esse possumus.

Μετάφραση:

Στην πολιτεία που τη στεριώνουν οι νόμοι, οι καλοί πολίτες τηρούν τους νόμους πρόθυμα: γιατί ο νόμος είναι το θεμέλιο της ελευθερίας και η πηγή της δικαιοσύνης. Ο νους, η ψυχή, η σκέψη και η κρίση της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους. Όπως τα σώματά μας δεν υπάρχουν (ή δεν στέκονται / είναι νεκρά) χωρίς την ψυχή, έτσι και η πολιτεία δεν στέκεται χωρίς το νόμο. Οι άρχοντες είναι θεράποντες των νόμων, οι δικαστές είναι ερμηνευτές των νόμων και, τέλος, όλοι εμείς είμαστε υπηρέτες των νόμων• γιατί έτσι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.

Ουσιαστικά:

Α’ ΚΛΙΣΗ	B’ ΚΛΙΣΗ	Γ’ ΚΛΙΣΗ
sententia -ae = σοφία Δ’ ΚΛΙΣΗ magistratus, -us= αρχές	vir-viri = άντρας fundamentum -i = θεμέλιο animus -i = ψυχή consilium -ii /-i = σκέψη minister, -stri= υπηρέτης servus, -i= δούλος	civitas -atis= πολιτεία lex -gis = νόμος libertas -atis = ελευθερία fons -fontis = πηγή aequitas -atis= δικαιοσύνη mens -mentis = νους iudex, -icis= δικαστής interpres, -etis= ερμηνευτής

Επίθετα:

bonus -a -um = καλός

liber, -era, -erum= ελεύθερος

omnis, -is, -e= όλος

Αντωνυμίες:

is-ea-id = εκείνος, -η, -ο

qui-quae-quod = ο οποίος, -α, -ο

Ρήματα:

1η Συζυγία:

servo -avi -atum -are = τηρώ, φυλάττω

sto -steti- statum- stare= στέκομαι, υπάρχω

2η Συζυγία:

contineo - continui - contentum - continere = συγκρατώ

pono - posui - positum - ponere =  τοποθετώ

possum- potui- posse= μπορώ

Σύνδεσμοι:

enim = γιατί (γάρ)

Επιρρήματα:

libenter =  πρόθυμα

Προθέσεις:

sine= χωρίς

Γραμματική:

Γ κλίση:

·   Η γ κλίση περιλαμβάνει ουσιαστικά και των τριών γενών:

Αρσενικά: είναι αυτά που έχουν κατάληξη: -or, - os, -es, -is( με γενική -eris), -guis,    -nis.

Θηλυκά: είναι αυτά που έχουν κατάληξη: -x, -as, -is,( ισοσύλλαβα), -es (ισοσύλλαβα), πριν από σύμφωνο +s, -aus, -us ( με γενική -tis, -dis), -do, -go, -io.

Ουδέτερα: είναι αυτά που έχουν κατάληξη -c, -a, -l, -e, -n, -t, -ar, - ur, -us (με γενική -ris).

· Πολλά μονοσύλλαβα συμφωνόληκτα, καθώς και σχεδόν όλα τα ισοσύλλαβα αρσενικά και θηλυκά που λήγουν σε -ns (fons), -rs (ars) , -bs (urbis) σχηματίζουν την γενική πληθυντικού σε -ium.

Καταλήξεις:

Αρσενικά & Θηλυκά:

	Ενικός	Πληθυντικός
Ονομαστική Γενική Δοτική Αιτιατική Κλητική Αφαιρετική	le -x leg -is leg -i leg -em le -x leg -e	leg -es leg -um leg -ibus leg -es leg -es leg -ibus

Ουδέτερα:

	Ενικός	Πληθυντικός
Ονομαστική Γενική Δοτική Αιτιατική Κλητική Αφαιρετική	genus gener -is gener -i genus genus gener -e	gener -a gener -um gener -ibus gener -a gener -a gener -ibus

Χρήση των πτώσεων:

Η γενική με ουσιαστικά μπορεί να είναι αντικειμενική ή υποκειμενική.

sine + αφαιρετική = εξαίρεση.